بسم الله الرحمن الرحیم
معروف و منکر بمثابه اوصاف اصلی برای حق و باطل و نور و ظلمت، دارای دو فرد انتزاعی و انضمامی است که دو فرد انتزاعی آن لابد منه آفرینش و از لوازم ایجاد است بر خلاف دو فرد انضمامی که نه تنها منکر انضمامی از لوازم آفرینش نیست بلکه حتی معروف انضمامی نیز از لوازم آفرینش نیست لکن از آنجا که معروف که حق و خیر و نور و زیبائی است، مخلوق اولیه و بالذات و حادث به اراده محبوبه خداوند است و منکر که باطل و شر و ظلمت و زشتی است، مخلوق ثانویه و بالعرض و حادث به اراده مبغوضه خداوند است و مراد از معروف و منکر انضمامی، فرد مرکبی است که با اختیار خود یکی از دو وصف معروف و منکر در او غلبه یافته و او متصف به آن وصف شده، از اینرو مقتضای رحمت و هدایت الهی این است که معروف، مامور به و منکر منهی عنه باشد. و این امر و نهی الهی نسبت به معروف و منکر، هم تشریعی است و هم تکوینی، یعنی که خداوند اولا با اراده محبوبه شرعیه و عزمیه خود موجود مرکب از نور و ظلمت و معروف و منکر را امر به معروف و نهی از منکر یعنی دعوت به گزینش حیث نور و خیر و زیبائی و ترک حیث تاریکی و شر و زشتی می فرماید و چنانچه موجود این امر و نهی و این دعوت را بپذیرد، ثانیا خداوند با اراده محبوبه تکوینیه و حتمیه خود او را موفق به گزینش حیث نور و پیروزی آن بر حیث ظلمت می فرماید. و نکته مهم اینجاست که آدمیان نه تنها مامور به اتیان معروف و ترک منکرند که این همان حاکم ساختن خداوند در صقع وجود خود است، بلکه مامور به امر به معروف و نهی از منکرند که این همان حاکم ساختن خداوند در صقع جامعه و جهان است و اتیان این امر دقیقا علامت خلافت و ولایت الهی و اولوالامری است که فرمود: اعرفوا الله بالله و الرسول بالرساله و اولوالامر بالامر بالمعروف والنهی عن المنکر و فرمود: … ارید ان آمر بالمعروف و انهی عن المنکر.والسلام
20 شهریور 1401
